Czy cukier uzależnia?
A co z wyrzutami dopaminy?
Innym często przywoływanym argumentem jest twierdzenie, że cukier zwiększa poziom dopaminy, a więc może uzależniać. To ogromne uproszczenie. Dopamina jest hormonem kluczowym dla funkcjonowania mózgu, a wyrzuty , towarzyszą również innym czynnościom, takim jak ćwiczenia fizyczne, seks czy nawet picie kawy. Nie wszystko więc, co wywołuje wyrzut dopaminy, jest od razu uzależniające.
Badanie uzależnień od jedzenia u ludzi
Badanie uzależnień od jedzenia u ludzi jest trudne. Istnieją co prawda służące do tego kwestionariusze, nie ma jednak pewności, na ile ich wyniki pozwalają rozpoznać rzeczywiste uzależnienie, a na ile po prostu zły nawyk podjadania niezdrowej żywności. Mogą też one błędnie rozpoznawać zaburzenia odżywiania, takie jak kompulsywne objadanie się, które w wielu aspektach przypomina uzależnienie.
Uzależnienie od jedzenia jest często „diagnozujemy” samodzielnie. Któż z nas nie ma koleżanki, która deklaruje się jako „czekoladoholiczka”? Zwróćmy jednak uwagę, że przy wszystkich innych rzeczywistych uzależnianiach pacjenci wypierają problem i zaprzeczają jego istnieniu.
Jeśli jednak damy wiarę kwestionariuszom, dojdziemy do zaskakującej obserwacji: otóż to nie cukier „uzależnia” najbardziej. Wyniki badań wskazują, że wyżej na tej niechlubnej liście plasują się produkty słone i tłuste (np. chipsy, pizza, sery) oraz słodkie i tłuste (np. czekolada, lody). Produkty złożone wyłącznie z cukru bardzo rzadko są typowane jako źródło uzależnienia.
Podsumowanie
Uzależnienie od cukru nie jest problemem. Być może – z bardzo dużym znakiem zapytania – nasz niepokój powinno budzić uzależnienie od niektórych rodzajów żywności bogatych w tłuszcz oraz sól i/lub cukier. Jednocześnie z całą pewnością możemy powiedzieć, że nawykowe sięganie po żywność wysokosmakowitą i wysoko przetworzoną jest wyzwaniem, do którego warto podejść systemowo – przez edukację i właściwe kształtowanie naszego środowiska żywieniowego.
Szerszą analizę na temat uzależnianie od cukru i wątpliwości z tym związanych możesz przeczytać w tym wpisie.
Dr Damian Parol
Dietetyk
